Ondersteboven; 20% van de opbrengst gaat naar de Rogier Hulst Foundation

Achterflap van 'Ondersteboven':
‘Er huist een draak in mijn hoofd.’
Davey, de jongste zoon van Merel, wordt geplaagd door onontkoombare drukte van gedachten en prikkels van buitenaf. Op 25-jarige leeftijd, in de bloei van zijn carrière als kunstenaar en vormgever, kiest hij ervoor om uit het leven te stappen. De wereld van Merel stort in.
Merel komt erachter dat er veel tieners en jongeren zijn die worstelen met zichzelf en de wereld om hen heen. Ze denkt groots en zet al haar creativiteit in om iets voor hen te kunnen betekenen. Dan slaat het noodlot toe. Merel zit financieel aan de grond en ervaart dat rouw zich niet laat regisseren. Lukt het haar om uit de diepe put van verdriet te klauteren? Kan zij haar idealen waarmaken?

‘Is dit dan de grootste paradox én oefening van ons leven: dat hoe meer we durven bewegen naar wat dood is, hoe meer de vreugde een kans krijgt? Lees het maar, in dit zo liefdevolle boek!’
Jakob van Wielink, rouwcounselor en leiderschapscoach bij De School voor Transitie

*

Recensie van Peter van Bavel, perfectie buren
‘There is one happiness in life, to love and to be loved’

Wanneer je als recensent al vijf jaar weinig anders kunt, dan op bed liggen, ga je door een mallemolen aan gevoelens, waarin ups en downs zich grillig en onvoorspelbaar aandienen. In die jaren zijn er momenten geweest waarop het geen zin had. Gelukkig heb ik nooit de moed verloren om er het beste van te maken. Maar ik begrijp dat er grenzen zijn.

Ondersteboven toont het verhaal van een moeder, Merel, die ziet dat haar zoon ten onder gaat aan de onontkoombare drukte van gedachten en prikkels van buitenaf. Op 25-jarige leeftijd kiest Davey ervoor om uit het leven te stappen. Het verhaal wordt verteld vanuit verschillende perspectieven. De cursief weergegeven teksten verhalen over de jaren waarin Davey opgroeide en hoe hij zich staande hield. De andere hoofdstukken gaan over de rouwverwerking van Merel en haar twee andere kinderen, Jesse en Lola.

Het verhaal is gebaseerd op de waargebeurde situatie waarin Astrid van Vugt belandde na de zelfdoding van haar zoon Rogier Hulst. Na vele onderlinge interviews hebben Astrid en Annerieke besloten het verhaal te vertellen aan de hand van een fictief verhaal om het taboe rond zelfdodingen te doorbreken en om troost te bieden aan al die mensen die hun wereld zien instorten, na een soortgelijk drama. Door het geen biografie te laten zijn.

Het verhaal is dramatisch en wordt realistisch verteld. Wat ik hiermee probeer uit te leggen is dat het doel van het verhaal niet het serveren van drama is. Het boek is dermate realistisch van toon en woordgebruik dat het je als lezer raakt op de meest gevoelige plek, je (ouder)hart. Nog voordat ik de eerste vijftig pagina’s heb gelezen, rijst de vraag hoe gelukkig mijn eigen kinderen zijn.

‘Stel je eens voor, dat midden in de nacht de politie voor je deur staat met de mededeling dat jouw zoon of dochter zichzelf om het leven heeft gebracht.’

Komen de kinderen met hun problemen en vragen bij je? En zijn dat alle problemen en vragen? Het boek maakt je bewust van het feit dat iedereen uniek is. En ja, dat heb je al honderdduizend keer gehoord. En nu krijgt het woord ‘uniek’ ook unieke betekenis. Iedereen wil gelijke behandeling en iedereen wil maatwerk. De paradox van het huidige leersysteem en de huidige maatschappij. Wat is het beste voor je kind?

Je wordt geacht te werken aan je herstel. En wat is herstel? En is dat een haalbaar doel. Ziek zijn is geen keuze. Wanneer dat wel zo is, zou je gisteren al niet meer ziek zijn.

‘Wanneer jij er daarboven het beste van maakt, doe ik dat hier beneden’

De lange weg die rouwverwerking heet, is grillig en kent voor iedereen een andere lengte en route. En menigeen passeert fasen van ontkenning, woede, angsten en schuldgevoel. Tot het punt waarop je vaststelt dat de zon ook zonder de ander gewoon opkomt, schijnt en ondergaat. En het vooral jammer is dat je dit niet samen hebt kunnen aanschouwen.

Ondersteboven. Ik ben er ondersteboven van. Hoe kom je het onderste te boven?

Er wordt in het verhaal ook een oproep gedaan om zonder oordeel te denken en te handelen.

Onmogelijk om niet te oordelen over dit boek. Een voltooid leven was aangrijpend . Ondersteboven is gevuld met realiteit, humor en liefde. Het ware leven in boekformaat. Koopt u dit jaar één boek. Laat het dan dit zijn. Om meerdere redenen.

Aan het eind van het boek toont Astrid van Vugt in inspirerende bewoordingen haar initiatief om in 2015 de Rogier Hulst Foundation op te richten. Om een plek te creëren voor jongeren om naartoe te gaan wanneer zij het nodig hebben en niet wanneer de afspraak bij de therapeut staat. Door hun talent aan te boren en om te zetten in creatief handelen. En daarnaast een plek te bieden aan alle lotgenoten voor rouwverwerking. Een deel van de aanschafprijs van ieder boek dat Annerieke verkoopt, gaat naar deze Foundation.

Dit boek verscheen op 10 September, World Suicide Prevention Day. De illustratie op de omslag werd gemaakt door Rogier Hulst.

Op een maximaal aantal van vijf sterren, wil ik dit boek er zes geven. Een is voor Davey/Rogier daarboven.

Persoonlijke songtekst:
‘But you gotta carry on, carry on
Time’s getting harder but you’ve gotta carry on
After years of holding my breath when I breathe
Now I think I know what I need
Nothing and no one else can set me free
When things were right we had time to laugh
Now we just laugh to hide from fear’
(Native Harrow – Carry on)

*

Door nbd Biblion (bibliotheken)
Ondersteboven / Annerieke de Vries ; [illustraties]: Rogier Hulst. - [Plaats van uitgave niet vastgesteld] : Annerieke de Vries, [2020]. - 269 pagina's : illustraties ; 21 cm. Annerieke de Vries (1964) werkt reeds een groot aantal jaren in de gezondheidszorg. Zij kwam in contact met de pedagogisch medewerker Astrid van Vugt. Haar kwetsbare zoon Rogier, een talentvolle grafisch vormgever, besloot in 2012 op 25-jarige leeftijd zelfmoord te plegen. Annerieke mocht voor haar roman gebruikmaken van de belangrijkste gebeurtenissen uit het leven van Astrid van Vugt. Op een prima wijze weet ze verdriet, rouw en humor met elkaar af te wisselen. Het verhaal is geïnspireerd op de vier rouwtaken van de Amerikaanse rouwdeskundige William Worden: het aanvaarden van de realiteit van het verlies, omgaan met een wirwar aan gevoelens, verder leven met het gemis en het bewaren van de herinnering aan de overledene. Via deze roman toont Annerieke hoe verdriet omgezet kan worden in positieve daden: een maatschappelijke bijdrage. Ze laat daarom in het laatste hoofdstuk Astrid informatie geven over de Rogier Hulst Foundation die zich inzet voor gelijkaardige kwetsbare jongeren, gericht op preventie van zelfdoding en verwerking van rouw. Een taboe doorbrekende, liefdevolle publicatie. Recensent: Drs. Ben Daete

*

Reacties van lezers:
‘Het boek ‘Ondersteboven’ is werkelijk prachtig. In een mum van tijd uit. Het las als een (fijne) trein.’

*

‘Afgelopen week het boek ‘Ondersteboven’ uitgelezen. Een bijzonder boek. Ik heb meerdere boeken gelezen over – of door mensen die te maken kregen met zelfdoding, maar in dit boek werd ik echt geraakt door herkenning.’

*

‘Het boek ‘Ondersteboven’ heeft me enorm geraakt en ik was erg onder de indruk… Ik herkende heel veel en vaak was ik in tranen. Voor mij persoonlijk heeft het veel gebracht en ik denk dat het ook in ruimer opzicht veel te bieden heeft. Een liefdevol, wijs, bemoedigend en hartverwarmend boek. Dank je wel!’

*

‘Wat een mooi, integer, indringend boek met een fantastische missie (die hard nodig is) Ik heb het boek met aandacht, pijn, plezier en bewondering voor hoe het geschreven is, gelezen.’

*

‘Ik heb het boek ‘Ondersteboven’ gelezen. Herhaalde malen met tranen in de ogen (soms raak je zelf ondersteboven hoe de klim is, na het verliezen van iemand die je leven zoveel kleur gaf) Het boek raakt me en komt binnen. Sterk geschreven en ook visueel realistisch. De hardheid van situaties, maar ook het sfeerbeeld, wanneer het kunstwerk op zijn plek van bestemming is. Ik zag ook veel herkenning. Op het gebied van hoog sensitiviteit, op het gebiesd van de ‘werkzoekende’ en hoe de empathie van Merel en haar geschiedenis haar gevormd heeft, tot een soms te bescheiden en tegelijkertijd scheppende, creatieve geest. Chapeau aan jullie allen die dit boek hebben weten te realiseren.’

*

‘Ik heb ‘Ondersteboven’ in een adem uitgelezen. Wat een indrukwekkend verhaal. Zo invoelbaar geschreven.’